Kolekcja zdjęć Sylwestra „Krisa” Brauna
Na początku października Muzeum Warszawy udostępniło niemal 1500 zdjęć z Powstania autorstwa Sylwestra „Krisa” Brauna, do tego poszerzony biogram i przede wszystkim opracowane i wizualnie bardzo interesująco podane rolki filmów, pokazujące szlaki Brauna, sposoby kadrowania i ujmowania tematów.
Sylwester Braun, ps. „Kris” (1909-1996) był twórcą zdjęcia bombardowanego „Prudentialu”, które stało się ikoną – wizualnym symbolem powstania warszawskiego i okupacji niemieckiej. Ale to tylko jedna z ponad trzech tysięcy (!) fotografii, które wykonał. Pierwszy fotoreportaż wojenny zrealizował już we wrześniu 1939 roku, podczas oblężenia Warszawy.
Sylwester Braun należał do konspiracji, był członkiem Związku Walki Zbrojnej, a następnie Armii Krajowej. Podczas powstania warszawskiego krążył po ulicach Śródmieścia, bliskiej Woli i Powiśla – ubrany po cywilnemu, z niedużym aparatem Leica Standard schowanym w kieszeni marynarki. Przywiązywał wagę do kompozycji kadrów, starał się przyjmować różne perspektywy – wchodził na dachy, stawał tuż za obrońcami barykad. Często powtarzał ujęcia, nieznacznie je korygując. Fotografował ruiny i toczące się walki, ale też chwile wytchnienia, jak chociażby koncert fortepianowy w kawiarni „U Aktorek”.
Zdjęcia Sylwestra „Krisa” Brauna w zbiorach Muzeum Warszawy
Choć większość zdjęć i negatywów spłonęła w mieszkaniu fotografa na Powiślu, część klisz udało się ukryć Braunowi w słojach w piwnicy budynku przy ulicy Marszałkowskiej i odnaleźć po zakończeniu wojny.
Z czasem powstańcze fotografie stawały się coraz bardziej rozpoznawalne, ale ich autor, mieszkający od wielu lat na emigracji, pozostał nieznany. Dopiero w 1979 roku dzięki akcji „Kuriera Polskiego” udało się
odszukać Sylwestra Brauna. W roku 1981 fotograf przekazał zbiór ponad 1500 ocalałych negatywów do Muzeum Warszawy. Od 2 października 2021 roku cała kolekcja będzie udostępniona na portalu internetowym Kolekcje Muzeum Warszawy.
Zidentyfikowane i opisane kadry zyskały też dodatkowy kontekst – udało się odszyfrować sekwencje klatek w ramach konkretnych rolek, a co za tym idzie kolejność wykonywania zdjęć przez Brauna.
Muzeum Warszawy postanowiło w stopniu, w jakim umożliwiał to sam materiał, odtworzyć jego pierwotny charakter i chronologię – mówi Piotr Głogowski, kurator projektu. – Przez wiele lat
korzystano z pojedynczych ujęć do ilustrowania konkretnych zagadnień związanych z historią stolicy i powstania warszawskiego. Sam Sylwester Braun ze względu na wygodę pociął oryginalne rolki
negatywów na mniejsze paski, czasem pojedyncze kadry.
Chronologiczne uporządkowanie negatywów oddaje sposób fotoreporterskiej pracy Sylwestra Brauna, ale i szlaki jego codziennych wędrówek, umożliwiając bardziej precyzyjną identyfikację miejsc
utrwalonych na kliszy czy przebieg powstańczych wydarzeń. Użytkownikom portalu kolekcje Muzeum Warszawy udostępniamy dwie z kilkudziesięciu szczegółowo opisanych i opracowanych rolek.
