Diaz, film Daniele Vicariego
W 2001 roku, w ostatnim dniu szczytu G8 w Genui, tuż przed północą, ponad 300 policjantów zrobiło nalot na szkołę Diaz, szukając terrorystów wśród znajdujących się tam demonstrantów.
Wewnątrz szkoły 90 aktywistów – głównie studentów z całej Europy, którzy przyjechali do Genui na antyszczyt pod hasłem: Inny świat jest możliwy – wraz z garstką zagranicznych dziennikarzy szykowało się do snu. Kiedy policjanci wdarli się do środka, manifestanci podnieśli w górę ręce w geście kapitulacji. Nie bacząc na to funkcjonariusze zaczęli ich masakrować pałkami, zarówno młodych, jak i starych, mężczyzn i kobiety – wszystkich bez wyjątku. Potem demonstrantów przewieziono do koszar policji w Bolzaneto, gdzie przez trzy następne dni przetrzymywano ich bez postawienia zarzutów i poddawano dalszym torturom.
Frustracja
Film Daniele Vicariego jest pełną pasji próbą rekonstrukcji wydarzeń z 2001 roku. Analizuje, jak frustracja może się przerodzić w okrutną, niekontrolowaną przemoc, w dodatku stosowaną w majestacie prawa. Instynktowny, dynamiczny sposób filmowania Vicariego umieszcza widza w ciemnym sercu polityki i przypomina poprzez włączenie oryginalnych archiwaliów, że może jest to film, ale na pewno nie fikcja. Diaz jest obrazem, który bezspornie angażuje uwagę i emocje widzów. Widać to było podczas Berlinale 2012, gdzie zdobył II Nagrodę Publiczności.
Reżyser o filmie:
Szczyt G8, który odbył się w lipcu 2001 roku w Genui, był ogromnym wydarzeniem, w którym uczestniczyły głowy państw wchodzących w skład G8 oraz pięciu innych krajów. Szczyt przyciągnął do Genui setki tysięcy demonstrantów z całego świata, a w stan gotowości postawiono liczbę funkcjonariuszy sił specjalnych nigdy wcześniej nie widzianą we Włoszech. Około tysiąca godzin materiału wideo oraz zdjęć znajduje się w archiwach Genueńskiego Forum Prawnego. Wszystko zostało udokumentowane – wszystko, z wyjątkiem tego, co wydarzyło się w szkole Diaz i w barakach Bolzaneto.
Wydarzenia w Diaz i Bolzaneto zaowocowały dwoma długimi, dramatycznymi procesami sądowymi, które w momencie pisania tego dokumentu nie zostały jeszcze rozstrzygnięte.
Czytanie akt procesowych i oglądanie nagrań archiwalnych jest zatrważające – powoduje bezsenność czytającego, rzuca złowrogi cień na naszą demokrację. I poddaje w wątpliwość głęboko zakorzenione przekonanie, że pewne rzeczy mogą się zdarzyć tylko w ramach autorytarnych reżimów politycznych. Dlatego od razu pomyślałem, że chciałbym popatrzeć tym rzeczom prosto w oczy i zrozumieć je na głębszym poziomie – ponieważ dotyczą także mnie, są częścią mojego życia jako obywatela Włoch i Europy.
Prawdą jest, że garstka demonstrantów tak zwanego czarnego bloku brała udział w pustoszeniu sklepów i podpalaniu samochodów, powodując znaczne szkody. Ale decyzja, by otoczyć sto osób w szkole Diaz, która była legalną, oficjalnie wyznaczoną przez miasto siedzibą Forum Obywatelskiego, i tam szukać winnych, bez uprzedniej identyfikacji i potwierdzenia zarzutów o dewastację, cofa naszą demokrację o lata wstecz. Bo nawet jeśli zgromadzone tam osoby należałyby do bojowników czarnego bloku, w oparciu o jakie przepisy tego rodzaju działania zostały podjęte przez władze? I w oparciu o jakie zasady demokracji? Czy państwo, ścigając przestępstwa przeciwko mieniu, ma prawo popełniać zbrodnie przeciwko ludziom? Patrząc na to z perspektywy czasu, zastanawiam się również: czy Genua 2001 nie była początkiem głębokiego kryzysu społecznego i instytucjonalnego, który w dekadzie politycznej fantazji doprowadził Włochy na skraj przepaści?
Reżyseria: Daniele Vicari
Scenariusz: Daniele Vicari, Laura Paolucci
Zdjęcia: Gherardo Gossi
Scenografia: Marta Maffucci
Kostiumy: Roberta Vecchi, Francesca Vecchi
Dźwięk: Remo Ugolinelli, Alessandro Palmerini
Montaż: Benni Atria
Efekty specjalne: Mario Zanot/Storyteller
Muzyka: Teho Teardo
Obsada: Claudio Santamaria, Jennifer Ulrich, Elio Germano, Davide Iacopini, Ralph Amoussou, Fabrizio Rongione i in.