Ian Stewart – Jak pokroić tort i inne zagadki matematyczne
przełożyła Agnieszka Sobolewska
Prószyński i S-ka 2012
Ocena: 4/5
To nie jest książka dla każdego. Jeżeli matematyka w szkole sprawiała Ci problemy lepiej omiń tą pozycję szerokim łukiem inaczej nabawisz się bólu głowy. Jeszcze tu jesteś? W takim razie zaczynamy recenzję.
Ian Stewart przygotował 20 rozdziałów pełnych łamania głowy nad problemami, o których nawet byśmy nie podejrzewali, że mają podłoże matematyczne. Każdy rozdział stanowi małą i zamkniętą całość, więc tak jak sam autor wspomina we wstępie, lekturę można rozpocząć od dowolnego rozdziału. Co jest wygodne.
Wspomiane problemy dotyczą m. in. strategii rozmieszczeń wojska w celach obronnych lub częstości występowania specyficznych własności liczb, ale również tytułowego krojenia tortu w taki sposób, aby każdy był zadowolony ze swojego kawałka (co wcale nie jest takie proste, jak się wydaje) czy nawet… optymalnego sposobu wiązania sznurówek w butach. To tylko przykłady, ale już po tym można poznać, że autor pokazuje zależności ze świata matematyki także tam, gdzie się ich nie spodziewamy. Albo wolelibyśmy ich nie dostrzegać.
Rozdziały są krótkie, liczą najczęściej mniej niż 10 stron. W sam raz by zapoznać się z jednym rozdziałem np. podczas jazdy autobusem. Wiadomym jest, że nie wszystkie rozdziały każdemu się spodobają, ale zawsze można odnaleźć chociaż kilka tych. które zainteresują. Szczególnie, że zostały napisane przystępnym językiem. Nawet bez głebokiej wiedzy matematycznej można zrozumieć, o co chodzi, ponieważ rozważania są prowadzone krok po kroku. Zaletą są także ilustracje i rysunki obrazujące niektóre założenia i rozwiązania. Ogólnie czyta się całkiem szybko i przyjemnie.
Mimo wszystko, czytanie książki wymaga skupienia. Dobre tłumaczenie autora pomaga, ale często i tak potrzeba dłużej chwili namysłu, aby objąć myślą to, co mamy przed oczami. Wydaje się, że brakuje tutaj miejsca na własne notatki. Stąd też wynika specyfika książki. Może wydać się zwyczajnie męcząca, jak podręcznik do matematyki. Lepszy, ale nadal podręcznik. Dodatkowo, jeśli ktoś interesuje się matematyką i łamigłówkami z nią związanymi, zapewne zetknął się już z omówieniem zagadek wymienionych prze Stewart’a. Również rozmiar czcionki tekstu wydaje się za mały. Tekst momentami staje się za gęsty, co utrudnia zrozumiałe czytanie. Przez to czasem można się zgubić w tekście na stronie.
Podsumowując, „Jak pokroić tort” jest książką tak samo specyficzną, jak grupa odbiorców, do której jest skierowana. Wymaga przynajmniej odrobiny abstrakcyjnego myślenia i trochę cierpliwości. Matematycy uznają ją za dobre uzupełnienie księgozbioru, a filozof dostanie szału. W sam raz nadaje się na prezent dla znajomego, który układa kostkę Rubika lub uwielbia łamigłówki. W innym przypadku, pozostaje tylko w zamyśleniu podrapać się po głowie.
