Hernan Rivera Letelier – Opowiadaczka filmów
La contadora de peliculas
Tłum. Natalia Nagler
Warszawskie Wydawnictwo Literackie Muza, Warszawa 2012
Ocena: 5/5
Nazwisko autora – Letelier – nie wpisało się do tej pory w nasz rodzimy rynek książki. Cieszę się tym bardziej, że wydawnictwo Muza postanowiło zmienić ten stan rzeczy i rok wcześniej wydało pierwszą książę latynoamerykańskiego pisarza Sztuka wskrzeszania. Jeśli jest choć w połowie tak ujmująca jak niewielka pod względem ilości stron Opowiadaczka filmów, z pewnością warto nadrobić tę czytelniczą zaległość.
Opowiadaczka filmów to przede wszystkim niebanalna, wzruszająca historia pewnej rodziny z miasteczka Oficina, którą chciałoby się czytać przez kolejne sto stron. Świat wykreowany przez Leteliera poznajemy z perspektywy tytułowej bohaterki, która zmienia się wraz z kartami książki z dziewczynki w dorosłą kobietę. Jej darem, talentem jest niezwykła umiejętność opowiadania filmów, na które wysyła ją najbliższa rodzina. Dla niepełnosprawnego ojca, którego opuściła żona pozostawiając go z gromadką dzieci, rozrywka ta to wielkie wyrzeczenie. Dlatego tylko Maria Margarita otrzymuje bilet do kina, by później z wielką starannością, niekończącymi się pokładami emocji i zacięciem aktorskim opowiedzieć obejrzany przez siebie film. Magii jej opowieści ulegają nie tylko ojciec i bracia, ale z czasem całe miasteczko. Ba! Niektórzy wolą przyjść posłuchać Marii niż wybrać się do kina. Historia jednak nie ma happy endu. Czar opowiadaczki filmów będzie powoli pryskał wraz z pojawieniem się w Oficinie pierwszego telewizora. Wkrótce, do czego przyczyniło się również zamknięcie jedynego w mieście zakładu pracy – kopalni, nie będzie już komu opowiadać filmów…
Największym atutem książki, poza wspomnianą niebanalną historią, jest sposób prowadzenia narracji. Świat pokazywany oczami Marii Margarity pozwala czytelnikowi uruchomić własną wyobraźnię i przenieść się na drewnianą ławę w domu niedołężnego ojca. W czasie czytania zazdrości się mieszkańcom Oficiny, że mieli okazję obejrzeć spektakle tej dziewczynki. Maria oczarowuje swoich najbliższych, zaś my zostajemy oczarowani przez Leteliera. Myślę, że nie bez znaczenia jest też tu rola tłumaczki, która dokonując przekładu nie pozbawiła książki uroku.
Przystępny format, przejrzysty układ graficzny i niewygórowana cena za publikację sprawiają, że ciężko jej cokolwiek zarzucić. Opowiadaczka filmów to zatem wielka przyjemność obcowania ze słowem, szkoda jedynie, że przyjemności tej nie starcza na długo. Niemożliwość oderwania się od lektury sprawia, że książka pozostaje z nami przez jeden, może dwa wieczory. Warto jednak odłożyć ją na półkę i wracać do niej w poszukiwaniu wzruszeń. Gorąco polecam.
„Ojciec mój, z boliwijskim pledem na kolanach, zajmował jedyny fotel, jaki posiadaliśmy. Była to jakby loża. Tuż obok na podłodze stała butelka czerwonego wina i połyskiwał jedyny kieliszek, jaki nam jeszcze został. Czymś na kształt galerii była długa ława z surowego drewna, na której moi bracia rozsiadali się w porządku od najmłodszego do najstarszego. Wkrótce zaczęli do nas przychodzić ich przyjaciele i zaglądać przez okno, tworząc w ten sposób jakby balkon”.
„Przed domem zobaczyłam w drzwiach ojca, więc udawałam, że nic się nie stało. Nie chciałam, żeby cierpiał jeszcze bardziej niż dotychczas. Mój biedny staruszek przysypiał ze zwieszoną głową. Bracia zostawili go w towarzystwie nieodłącznej butelki wina. Przyglądałam się przez chwilę, jak siedzi zatopiony w swoim fotelu, niesprawny od pasa w dół. Wtedy nagle zrozumiałam, dlaczego matka go porzuciła.
Na domiar złego przypomniałam sobie, że tego dnia, kiedy odeszła, niebo było zachmurzone”.
