Nasz profile

Żanna Słoniowska – Dom z witrażem

Książki

Żanna Słoniowska – Dom z witrażem

Żanna Słoniowska – Dom z witrażem

Wydawnictwo: ZNAK
Rok wydania: 2015

Ocena: 3/5

 

W lwowskiej kamienicy witraż zajmował całą klatkę schodową. W jego najniższej części nic nie było z wyjątkiem przezroczystych szybek. W środkowej widniały podziemia, z których wyrastał długi samotny pień drzewa przecinający na pół jezioro. W najwyższej części znajdował się przeciwny brzeg, nad którym wznosiły się góry i białe obłoki. To opis tytułowego witrażu z debiutu literackiego Żanny Słoniowskiej Dom z witrażem (2015).

Debiut dziennikarki i tłumaczki to wielopokoleniowa opowieść. Główną bohaterką jest najmłodsza z pokolenia bezimienna dziewczyna. To z jej perspektywy poznajemy dzieje kobiet z Domu z witrażem. Jej matka Marianna śpiewa w teatrze i walczy o wolność dla Ukrainy na ulicy. Babka Aba to niespełniona malarka a prababce Sowieci zabrali męża. Cztery zupełnie różne doświadczenia, cztery pokolenia i cztery kobiety uwikłane w historię.

Kompozycja książki przypomina tytułowy witraż. W kolejnych rozdziałach poznajemy inną część historii – inny fragment witrażu. Czasem cofamy się w przeszłość, czasem przyglądamy się teraźniejszości. Narracja jednak jest prowadzona w taki sposób, że retrospekcje są wprowadzane czytelnie i zawsze wiemy, kiedy powracamy do bieżącej akcji.

Każda z opowieści zaczyna się od jakiegoś szczegółu, wokół którego rozwija się cała historia. W rozdziale „Drzwi” dowiadujemy się, że prababka zamykała drzwi wejściowe według ściśle określonego rytuału – jedne drzwi zamykała na klucz i łańcuch, przypieczętowywała je innymi i zastawiała dodatkowymi przedmiotami, by nikt nie mógł łatwo dostać się do środka. Inne elementy tego witrażu to pudełka ze zdjęciami, ulice we Lwowie, Mikołaj, włoskie podwórko, manifestacje, architektura, pracownia czy teatr.

Te wszystkie szczegóły ukraińskiej historii autorka o polskich korzeniach opisuje w sposób plastyczny i sugestywny, „w sposób subtelny i piękny wyczarowuje obrazy”, jak to określiła Sylwia Chutnik. Przepiękne są opisy Lwowa, który poniekąd staje się jednym z bohaterów. Lwów z końca XX wieku to magiczna przestrzeń, kryjąca w sobie prawdziwe piękno i na której odciśnięto meandry historii. Poznajemy jednocześnie ponurą historię lwowskiego narodu, ich konflikty i problemy, walkę o wolność i niezależność.

Osobno każdy rozdział to niesamowita i wciągająca opowieść. Jednakże wszystkie razem nie tworzą spójnej całości. Z czasem ta wielopokoleniowa i wielogłosowa opowieść zostaje zastąpiona nieciekawą historią romansu młodej dziewczyny ze starszym mężczyzną, który wtajemnicza ją w sztukę, historię i samo życie. Nie czyta się tego tak płynnie i interesująco jak wcześniejszych rozdziałów.

Dom z witrażem naprawdę dobrze się zapowiadał. Na początku jest to niesamowita, sugestywnie napisana saga o kobietach i ich intymnych, jak i tych wielkich, wyborach, o przenikaniu się zwykłej codzienności z historią, o braku mężczyzn i radzeniu sobie, o problemach i o sile, jaka płynie z pokoleń. Jednakże ta wielopokoleniowa opowieść została przerwana dziwnym romansem. W tle tego wszystkiego występuje Lwów i sama Ukraina przeszła, jak i ta teraźniejsza. Bezimienna bohaterka pod koniec opowieści znajduje się na Majdanie. Jak tam się znalazła? Po odpowiedź zapraszam do książki.

Wybrany fragment:
„Kiedy poznałam prawdę o systemie sowieckim, wszystko dla mnie runęło. Poczułam, że muszę z tym systemem walczyć, długo jednak nie wiedziałam jak. Teraz już wiem. Ludzie mnie potrzebują. Nie ci w teatrze, ale ci na ulicy. Zastanawiam się, czy teraz jest czas na teatr. Na śpiewanie dla wybranych, dla koneserów? Czy sztuka i walka wzajemnie się wykluczają? Czy nie należy poświęcić się w pełni jednej z nich?” (s. 206-207)

 

Magazyn "płyń POD PRĄD” jest ogólnopolskim bezpłatnym kwartalnikiem studenckim z corocznym numerem specjalnym - STARTER dla studentów pierwszego roku. Magazyn trafia w potrzeby studentów używając różnorodnych form, takich jak: reportaże z ważnych wydarzeń na uczelniach; wywiady ze studentami, psychologami, profesorami, ciekawymi ludźmi; prezentacje kół naukowych; porady dotyczące zachowania się w różnych sytuacjach w życiu studenckim. „płyń POD PRĄD” dotyka ważnych tematów w życiu społecznym studenta, takich jak nauka, wartości oraz relacje międzyludzkie. Chcesz do nas pisać? Napisz! redakcja(at)podprad.pl Chcesz by objąć patronatem wydarzenie studenckie? Napisz do Marty! Marta Chelińska mchelinska(at)hotmail.com Kontakt do naczelnej - Katarzyny Michałowskiej: naczelna(at).podprad.pl

Komentarze

Komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Zobacz także Książki

Na górę