Studenckie formalności

Zmora studenta to formalności, jakie czyhają na biednego żaka. Ten poradnik pomoże ci przełamać strach przed załatwianiem spraw w urzędach i na uczelni.

Konto bankowe
Jeśli nie chcesz jeździć pociągiem z kieszenią pełną pieniędzy od rodziców, możesz założyć konto studenckie. Obecnie szereg banków to umożliwia. Zazwyczaj nie trzeba systematycznie wpłacać pieniędzy, co jest korzystne, bo często jako studenci nie mamy stałych dochodów. Opłaty za prowadzenie takiego konta są niższe niż w przypadku zwykłych kont osobistych, a karty bankomatowe niewiele kosztują.

Decydując się na otwarcie konta studenckiego, należy porównać oferty banków, biorąc pod uwagę: wysokość opłat za przelew, wydruk wyciągu bankowego, wysokość prowizji za prowadzenie konta oraz oprocentowanie. Warto też sprawdzić czy w mieście, gdzie studiujesz jest dużo bankomatów danego banku i czy masz do nich blisko. Dodatkowo, można zapytać o rodzaj karty płatniczej i kredytowej (odradzam te drugie, bo zachęcają do wydatków bez kontroli). Usługi zazwyczaj płatne to dostęp do konta za pomocą Internetu, telefonu i bankomatu, więc warto porównać ceny. Jeżeli już wybrany został odpowiedni bank, studenckie konto bankowe można otworzyć na różne sposoby: w oddziale banku, przez telefon lub przez Internet. W oddziale można to zrobić od ręki. Wystarczy okazanie dokumentu tożsamości i legitymacji studenckiej. Od razu otrzymuje się numer konta, dokumenty potrzebne do prowadzenia konta przez Internet oraz egzemplarz podpisanej umowy. Natomiast wniosek zgłoszony telefonicznie jest ewidencjonowany elektronicznie, a następnie przesyłany do wybranego oddziału, który zajmie się dalszą procedurą. Wniosek wypełniony za pomocą Internetu trafia do banku, który następnie przesyła pocztą albo za pośrednictwem kuriera wszystkie dokumenty aktywacyjne oraz umowę otwarcia rachunku bankowego. Jeden egzemplarz takiej umowy, oczywiście podpisany, oraz kopie wymaganych dokumentów należy odesłać ponownie do banku. Konto bankowe zostaje w pełni otwarte dopiero po weryfikacji, wysłanych przez posiadacza rachunku, dokumentów i umowy.

Kredyt studencki
Jeśli potrzebujesz sfinansować studia kredytem przeczytaj artykuł na poprzedniej stronie. Dzięki kredytowi przez 10 miesięcy każdego roku akademickiego, przez cały okres studiów, można otrzymywać transze kredytowe w wysokości 600 złotych. Spłatę rozpoczyna się dwa lata po zakończeniu studiów i co najważniejsze, dopiero od tego momentu naliczane są odsetki, o wiele niższe niż przy zwykłych kredytach. O taki kredyt może ubiegać się każdy student (dzienny i zaoczny) zarówno z uczelni państwowej, jak i niepaństwowej, a także doktorant. Ważny jest przede wszystkim dochód na osobę w rodzinie studenta ubiegającego się o kredyt. Oprócz tego trzeba znaleźć poręczyciela. Oto kroki, jakie należy wykonać:
•    otrzymać z uczelni zaświadczenie, że jest się studentem danej uczelni wyższej i że zostaliśmy wpisani na kolejny semestr studiów;
•    pójść do banku, który ma w swojej ofercie preferencyjne kredyty studenckie i dowiedzieć się, jakie dokumenty bank wymaga, by przyznać kredyt. Najczęściej jest to:

• zaświadczenie ze szkoły wyższej opisane powyżej;
• zaświadczenie o wysokości twoich zarobków za ostatnie 6 miesięcy oraz wszystkich członków rodziny, będących we wspólnym gospodarstwie domowym (chodzi tutaj o zatrudnienie na podstawie umowy o pracę);
• zaświadczenie o wysokości dochodów twoich poręczycieli za ostatnie 6 miesięcy (tutaj także chodzi o zatrudnienie na podstawie umowy o pracę);
• oświadczenie o aktualnej liczbie członków rodziny;
• zaświadczenie z urzędu skarbowego o wysokości dochodów, twoich oraz wszystkich członków rodziny, w ostatnim roku podatkowym;
• jeżeli ty albo którykolwiek z członków rodziny lub poręczyciel posiadają dochody z innych źródeł niż umowa o pracę, należy dołączyć dodatkowe dokumenty zaświadczające o wysokości zarobków (chodzi tutaj o emerytów, rencistów oraz osoby prowadzące działalność gospodarczą lub wykonujące wolny zawód);

•    Wszystkie wymienione wyżej dokumenty należy złożyć w wybranym banku. Wniosek o przyznanie kredytu studenckiego składa się do października każdego roku akademickiego;
•    Mniej więcej w połowie grudnia Minister Edukacji Narodowej określi limit dochodu na osobę w rodzinie, uprawniający do otrzymania preferencyjnego dochodu studenckiego. Jeżeli znajdujesz się w tej grupie, bank podpisze z tobą oraz z twoim poręczycielem umowę kredytową.

NIP

Od momentu, gdy zarobisz swoje pierwsze pieniądze rozpoczniesz kontaktowanie się z fiskusem. Aby to było możliwe musisz dostać od niego własny numerek. Jego tajemna nazwa to NIP – numer identyfikacji podatkowej. Każdy pracujący Polak musi go mieć, po to, by móc rozliczać się przed urzędem skarbowym. Numer ten przydzielany jest raz na całe życie. Potrzebujesz go od momentu, gdy otrzymasz pierwsze stypendium, odbędziesz płatne praktyki lub zostaniesz zatrudniony (umowa o pracę, zlecenie lub umowa o dzieło).
O przyznanie numeru NIP może wystąpić pracodawca lub sam możesz się o niego starać.
W pierwszym przypadku otrzymasz od pracodawcy (prawdopodobnie pocztą) do wypełnienia formularz NIP-3. Będziesz miał wtedy tylko 14 dni by go wypełnić i odesłać pracodawcy. Weź pod uwagę ślimacze tempo naszej poczty i zrób to najlepiej od razu. Przemyśl co wpiszesz w część B.5 tego formularza. Tam musisz podać adres, na który chcesz by urząd przesłał ci twój numer identyfikacji podatkowej. Jeśli mieszkasz w innym miejscu niż twój stały meldunek, warto wpisać tam adres twojego czasowego zamieszkania, czyli twój adres korespondencyjny. Urząd skarbowy ma 30 dni na wydanie decyzji o przydzieleniu ci numeru NIP.
Jeśli chcesz sam starać się o twój numer, możesz osobiście zanieść wypełniony formularz NIP-3 do urzędu skarbowego właściwego dla twego stałego zameldowania (każdy mieszkaniec Polski ma taki). Jednak wcześniej musisz poprosić pracodawcę lub uczelnię o wypełnienie części E formularza NIP-3.

Ubezpieczenie
Z chwilą rozpoczęcia studiów jesteś objęty obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego. To nie oznacza jednak, że musisz od razu gdzieś biegać. Jako osoba ucząca się do 26. roku życia podlegasz pod ubezpieczenie zdrowotne rodziców. Jedynie w sytuacji, gdy jesteś zatrudniony na podstawie umowy o pracę oraz w przypadku prowadzenia przez ciebie działalności gospodarczej, obowiązek ubezpieczenia spoczywa odpowiednio na pracodawcy lub na tobie.
Ubezpieczenie zdrowotne daje możliwość korzystania ze świadczeń zdrowotnych przewidzianych w ramach ubezpieczenia społecznego na terenie całego kraju. Dlatego studiując poza miejscem stałego zamieszkania, co roku trzeba wybierać lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Najlepiej zrobić to na początku roku akademickiego. Wybiera się wtedy lekarza na okres dziewięciu miesięcy, od października do czerwca, czyli na czas trwania roku akademickiego. Natomiast w okresie wakacyjnym wyboru lekarza dokonuje się w miejscu stałego zamieszkania. W tym celu należy najpierw wypełnić deklarację wyboru lekarza POZ dostępną w placówkach opieki zdrowotnej lub na stronach internetowych NFZ. Trzeba ją złożyć w wybranej przez siebie przychodni wraz z deklaracją wyboru lekarza w miejscu stałego zamieszkania. Wtedy będziesz mieć możliwość korzystania z wizyt u lekarza POZ zarówno w miejscu stałego zamieszkania, jak i studiowania.
Warto jednak również zastanowić się nad ubezpieczeniem NNW, czyli od następstw nieszczęśliwych wypadków, które gwarantuje wypłatę odszkodowania w przypadku trwałej utraty zdrowia lub życia. Ubezpieczenie NNW obowiązuje 24 godziny na dobę, zarówno w Polsce, jak i za granicą, oraz podczas wyjazdów turystycznych i w czasie uprawiania sportu. Dodatkowym ułatwieniem jest możliwość wykupienia tego ubezpieczenia na uczelni. Jego koszt oscyluje w granicach od 30 do 60 złotych za okres 12 miesięcy.

Zameldowanie
Każda osoba mieszkająca w danej miejscowości jest obowiązana zameldować się przed upływem czwartej doby. Zameldowanie się na pobyt stały bądź czasowy (dotyczy studentów) jest obowiązkiem, a jego niedopełnienie podlega karze ograniczenia wolności, grzywny lub karze nagany. Dlatego warto dowiedzieć się czegoś więcej na ten temat. W celu zameldowania się na pobyt czasowy student musi udać się do urzędu miejskiego, pod który podlega referat ewidencji ludności (może być różnie nazwany w różnych miejscowościach). Na miejscu należy prawidłowo wypełnić druk meldunkowy, przedstawić do wglądu dowód osobisty oraz dokument potwierdzający tytuł prawny do lokalu. W przypadku studentów będzie to najczęściej umowa najmu. Dodatkowo konieczne jest wypełnienie części druku meldunkowego przez właściciela lokalu, z którym podpisana została umowa najmu. Przy tym, należy pamiętać, że właściciel nie może odmówić podpisania tego druku, bo musi to zrobić. Zameldowanie na pobyt czasowy powinno zostać w urzędzie załatwione od ręki, po okazaniu wszystkich wymaganych dokumentów. Jest to bezpłatne. Zameldowanie może okazać się przydatne na przykład do zarejestrowania w urzędzie pracy, do założenia konta w banku albo do kupienia telefonu komórkowego z abonamentem.

Pisanie podania
Bardzo często uczelnia ułatwia studentom pisanie, przygotowując wzory, których należy się trzymać. W takiej sytuacji wystarczy rzetelnie wypełnić wskazany druk, dostępny zazwyczaj na stronie internetowej uczelni. Przedstawić krótko swoją prośbę i podpisać się w odpowiednim miejscu. Jeżeli jednak nie można opierać się na dostępnych wzorach, warto pamiętać o kilku zasadach, wedle których należy pisać podanie. Przede wszystkim w prawym górnym rogu powinna się znajdować nazwa miejscowości oraz data złożenia pisma. W lewym górnym rogu należy wpisać swoje dane, imię i nazwisko, rok i kierunek studiów, numer indeksu. Bardzo ważne jest odpowiednie zaadresowanie podania do osoby, do której zwracamy się z prośbą wraz ze wskazaniem wszystkich tytułów naukowych i funkcji pełnionych na uczelni (najlepiej sprawdź to na stronie). Treść podania powinna być zwięzła i jasna. Najlepiej rozpocząć od sformułowania zwracam się z uprzejmą prośbą o… a następnie przedstawić swoją prośbę. Należy także uzasadnić swoją prośbę i wyjaśnić dlaczego podanie powinno być pozytywnie rozpatrzone. Można takie wyjaśnienie rozpocząć od zdania swoją prośbę motywuję tym, iż… Na koniec warto również wyrazić nadzieję, że prośba zostanie pozytywnie rozpatrzona. Całość podania należy oczywiście podpisać, najlepiej poprzedzając podpis odpowiednią formułką grzecznościową (z wyrazami należnego szacunku, z poważaniem itd.). Jeżeli podanie pisane jest na komputerze, należy koniecznie umieścić odręczny podpis pod podaniem.

Laura Goncerz