Odlotowe pomysły – książka godna polecenia

W jaki sposób liderzy mogą wyłapywać z pozoru szalone koncepcje i tworzyć na ich bazie nowatorskie strategie, produkty lub usługi? Bahcall wywraca do góry nogami utarte schematy i udowadnia, że innowacje pojawiają się wtedy, kiedy ludzie stawiają na odlotowe pomysły (loonshots), czyli powszechnie lekceważone koncepcje, których autorzy są traktowani jak dziwacy, choć w rezultacie to one prowadzą do wybitnych osiągnięć na polu nauki i biznesu, tzw. moonshots. To najczęściej polecana książka roku 2019 wśród dyrektorów generalnych i przedsiębiorców (według Agencji Bloomberga).

Jak to możliwe, że napisana przez fizyka książka na temat przemian fazowych stała się bestsellerem polecanym przez „Wall Street Journal” i zachwalanym jako biznesowa lektura obowiązkowa przez takie sławy jak Malcolm Gladwell, Tim Ferriss czy Daniel Pink? Sekret tkwi w tym, że Odlotowe pomysły pokazują zaskakujący sposób myślenia o tajnikach zachowań grupowych, który stawia pod znakiem zapytania wszystko to, co do tej pory wiedzieliśmy na ten temat. Safi Bahcall dokonuje niezwykłego mariażu psychologii z fizyką i pokazuje, dlaczego wspaniałe zespoły utrącają świetne pomysły, dlaczego mądrość tłumów staje się ich tyranią wtedy, kiedy stawka jest wysoka, i dlaczego odpowiedzi na te pytania można znaleźć w szklance wody. Autor proponuje zupełnie nowy sposób myślenia i udowadnia, że innowacje pojawiają się wtedy, kiedy ludzie stawiają na odlotowe pomysły (loonshots), czyli powszechnie lekceważone koncepcje, których autorzy są traktowani jak dziwacy.

Szalone idee, które wygrywają wojny, leczą choroby i zmieniają biznes

 Safi Bahcall wskazuje dwa główne typy odlotowych pomysłów (loonshots). Pierwszy to typ P (jak produkt) – jest to najczęściej technologia, która co prawda już sama w sobie jest innowacyjna, ale nikt się nie spodziewa, że zyska szerszą popularność i wygeneruje popyt. Drugi to typ S (jak strategia) – czyli model biznesowy, w którego sukces nikt nie wierzy. Jednym z przykładów klasycznego „loonshota” produktowego jest pirania dr. Richarda Millera (eksperymentalny lek na raka krwi), który – jak pisze Bahcall – „musiał przeciskać się przez ciemne tunele sceptycyzmu i niepewności”. Nikt – ani akcjonariusze, ani koledzy z zarządu Pharmacyclics, ani analitycy – nie wierzył w sukces tego leku. W rezultacie dr Miller założył swoją własną firmę, Corvus, aby wdrożyć pomysł w życie. Pomysły drugiego rodzaju – czyli  pomysły typu S, strategiczne – są bardzo trudne do identyfikacji, bo kryją się w kompleksowych zachowaniach kupujących i sprzedających, czyli w rynkowym szumie. Przykładowo wyszukiwarka Google była najlepsza na rynku, ale największą popularność zyskała dzięki temu, że firma dokonała niewielkich zmian w swojej strategii.

Książka Bahcalla zawiera liczne praktyczne case studies, poza tym dowiemy się z niej, jak kurczaki uratowały miliony istnień ludzkich, skąd czerpali pomysły Isaac Newton i Steve Jobs, co mają ze sobą wspólnego James Bond i lek o nazwie Lipitor i co tak naprawdę unicestwiło linie lotnicze Pan Am, firmę Polaroid i chińską dynastię Qing. Znajdziemy w niej także polski wątek o Mikołaju Koperniku i jego „wariackiej” tezie o krążeniu Ziemi wokół Słońca.

Jak dzięki nowemu rodzajowi nauki możemy stać się inicjatorami, a nie ofiarami innowacyjnych niespodzianek

Bahcall pokazuje, że często organizacje ponoszą porażki, ponieważ pracujący w nich ludzie są nadmiernie ostrożni i mają silną awersję do ryzyka. Co więcej, ten sam człowiek może w jednym otoczeniu być utrącającym śmiałe projekty konserwatystą, a w innym – chorążym postępu i przedsiębiorczości. Kluczem są zmiany w strukturze, a nie w kulturze, to one mogą zupełnie przekształcić zachowanie grupy. Tak jak niewielki wzrost temperatury może zmienić twardy lód w płynącą wodę – pisze autor – tak równie niewielka zmiana w strukturze organizacji może przekształcić skostniałe przedsiębiorstwo w potężną machinę innowacji. Zastosowanie nauki o przemianach fazowych do zachowań zespołów, firm lub dowolnej grupy realizującej jakąś misję pozwala określić praktyczne zasady szybszego i lepszego rozwijania nowatorskich pomysłów. Korzystając z tej wiedzy, Bahcall pokazuje konkretne narzędzia pozwalające podsycać powstawanie innowacji bez poświęcania podstawowych zdolności albo przewagi operacyjnej firmy.

Tak więc jeśli interesują cię nowe koncepcje, zwłaszcza te nieszablonowe, lubisz kwestionować normy oraz chcesz otworzyć siebie lub swój zespół na to, co z pozoru wydaje się niemożliwe, ta książka powinna znaleźć się na liście twoich najbliższych lektur.

***

W tej książce jest wszystko: nowe idee, śmiałe spostrzeżenia, zabawne historie i przekonujące analizy. Osoby pragnące zrozumieć, jak nowe pomysły odmieniają świat, nie powinny jej przegapić.

Daniel Kahneman, laureat Nagrody Nobla i autor książki Pułapki myślenia

Gdyby Kod Leonarda da Vinci i Freakonomia miały dziecko, nosiłoby ono imię Odlotowe pomysły.

Bob Kerrey, senator, były komandos i rektor uniwersytetu The New School

Safi Bahcall rzuca nowe światło na decyzje, które kwestionują przekonania. Udowadnia, jak niewielkie zmiany w strukturze mogą uwolnić wykładniczo większą kreatywność i pozwolić na skalowanie biznesu, które przynosi zmiany transformacyjne. Teraz zastanów się, ile ryzykujesz, odrzucając jakiś POMYSŁ!

Jarosław Grzechnik, dyrektor PKO Bank Polski, konsultant biznesu

Niesamowita pozycja. Ta książka to seria uniesień brwi, wywracających do góry nogami utarte schematy. Dowiesz się z niej, jak upadały najbardziej innowacyjne firmy, bo wewnętrzna biurokracja blokowała pomysły, które inni zamieniali potem w złoto. Jak uparci wizjonerzy tworzyli imperia, które później potykały się o własne nogi. To historie o biznesowych artystach i żołnierzach oraz sposobach na utrzymywanie równowagi pomiędzy nimi. I o tym, jak pewien uparty pisarz i niemający nic do stracenia podrzędny aktor stworzyli filmową potęgę Jamesa Bonda.

Grzegorz Sadowski, redaktor naczelny My Company Polska

Najważniejsze zmiany w naszym życiu i przemiany świata są często rezultatem „rzadkich zdarzeń”, nieoczekiwanych zbiegów okoliczności oraz idei i pomysłów tworzonych „pod prąd”, na obrzeżach trendów i normalnych rozkładów, mód i prognoz. Są wśród nas osoby, które mają dar wglądu, kreowania nietypowych skojarzeń albo odkrywania nowej głębi w tym co „oczywiste”; to im zawdzięczamy odlotowe pomysły, mikrokorekty, które nierzadko przynoszą makroefekty. To niezwykła książka o nich i dla nich, czytajmy ją – i dajmy się zwariować. ODWAGI!

Jacek Santorski, twórca Akademii Psychologii Przywództwa

***

Safi Bahcall jest aktywny zarówno w świecie nauki i wynalazków, jak i biznesu, nie tylko jako teoretyk, ale też jako praktyk. Ukończył z wyróżnieniem studia na wydziale fizyki Uniwersytetu Harvarda, a następnie zrobił doktorat na Uniwersytecie Stanforda. Przepracował trzy lata jako konsultant w firmie McKinsey, po czym założył firmę biotechnologiczną zajmującą się poszukiwaniem nowych leków na raka. Wprowadził ją na giełdę i przez 13 lat był jej dyrektorem generalnym.

W 2008 roku został uznany przez oddział firmy E&Y w Nowej Anglii za przedsiębiorcę roku w branży biotechnologicznej. W roku 2011 zasiadał w komitecie doradczym ds. nauki prezydenta USA Baracka Obamy, gdzie zajmował się sprawami dotyczącymi pożądanych kierunków rozwoju badań naukowych.