Wojciech Mann – Kroniki wariata z kraju i ze świata
Wydawnictwo Znak, Kraków 2012
Ocena: 4/5
Był sobotni poranek. Żelazny karzeł imieniem Wasyl leniwie przeciągnął się na posłaniu z opiłków. Jeszcze przed chwilą śniło mu się, że jest prawdziwym, miękkim człowiekiem. Niestety to był tylko sen. Marzenie Wasyla się nie spełniło, ale nie przeszkadza to w czerpaniu przyjemności z czytania doniesień z kraju i ze świata. Zwłaszcza, że na każdej kolejnej stronie jest cudownie wskrzeszany.
Autor „ RockManna, czyli jak nie zostałem saksofonistą” oraz współautor książki „Podróże małe i duże, czyli jak zostaliśmy światowcami” powraca i to w wielkim stylu. Wojciech Mann, człowiek orkiestra, kusi nas niczym rasowy „Gandalf” lekturą o zobowiązującym tytule „Kroniki wariata z kraju i ze świata”.
Mistrz dowcipu Wojciech Mann nie zawodzi. Po raz kolejny udowadnia, że Polak potrafi (i to jak!) wykrzesać z siebie ogromne pokłady humoru i zamknąć je w przystępnej objętościowo treści. Zawarta już we wstępie nader zacięta wymiana zdań między Naczelnym wydawnictwa Znak a Autorem jest świetną zapowiedzią tego, co ma wydarzyć się na kolejnych stronach. Bo dzieje się sporo. Nasz wnikliwy obserwator ze zwykłych życiowych perypetii uczynił groteskowy obraz ludzkich przywar. We wszystkich absurdalnych sytuacjach odwzorowuje otaczającą nas rzeczywistości. Z dystansem i przekorą opowiada historie wielu postaci, które przedstawia w formie karykaturalnej.
Przez całą książkę przewijają się nietypowi, niczym wyjęci z kabaretu, bohaterowie: doradca intymny o przydomku „Gandalf”, który służy pomocą niejednemu zagubionemu chłopcu, bytujący w lesie Żelazny Karzeł Wasyl przejawiający skłonności sadystyczne, Hrabia Gladwin, który nie lubił nadmiernie się rozbierać i doktor Wycior ze słabością do importowanych narzędzi chirurgicznych. Są tu także Inżynier Koźlik wraz z małżonką, którzy borykają się z codziennymi rozterkami życia we dwoje, Redaktor, który pełni rolę ich mediatora w chwilach napięcia (czyli prawie zawsze), magister Czupurny służący poradą, nie tylko w sprawach wuefu oraz Pan Henio, który próbuje wydostać się ze szpitala, rzecz jasna, bezskutecznie. Każdy z nich jest inny, ich poczynania budzą w nas śmiech, ale po dokładniejszej obserwacji stają się dla nas coraz bardziej realistycznym odbiciem prawdziwych ludzi w trochę bardziej niż zwykle krzywym zwierciadle. Zabawne, przerysowane wydarzenia powalają dosadnością. Całość jest zgrabnie przeplatana fotografiami rodem z PRLu, co potęguje dodatkowo nastrój absurdu. Poszukując głębi przesłania, można ubawić się do łez samą grą słowną, która jest prawdziwym majstersztykiem. Nowa książka Manna zasłużyła na miano „perełki” na naszym rynku.
„Kroniki” czyta się bardzo dobrze, duża czcionka i przejrzysty układ stron są dodatkowym atutem. Kolejne perypetie bohaterów są zgrabnie oddzielone od siebie fotografiami. Książka niczym nie przypomina opasłych tomów, jak to sugeruje nazwa, ma zaledwie 144 strony, które wertuje się bardzo szybko. Na uwagę zasługują również świetne zdjęcia Tomka Sikory, które pomagają nam przenieść się w magiczną krainę absurdu i pogłębiają wyjątkowy klimat. Również krótkie opisy poszczególnych bohaterów umieszczone na okładce budzą już na wstępie naszą ciekawość. Okładka zachęca do sięgnięcia po książkę, pomimo swojej prostej kompozycji.
Jedynymi minusami mogą wydawać się duże przeskoki między kolejnymi wątkami, jednak nie zaburza to samej przyjemności z czytania. Całość przepełniona jest czarnym humorem i groteską, co wymaga otwartości i wyzbycia się panujących powszechnie uprzedzeń. Męczące mogą być również chroniczne bóle brzucha podczas otwierania książki, spowodowane atakami niekontrolowanego śmiechu.
„Kroniki wariata z kraju i ze świata” to uniwersalna, odprężająca lektura, idealna gdy chcemy odpocząć od schematycznych powieści. Książka pobudza do kreatywnego myślenia, bez znamion codziennej w naszym świecie logiki. Znakomita propozycja dla osób lubiących niekonwencjonalny humor, mających dystans do otaczającej rzeczywistości. Książka do rozważań i prawdziwy rozweselacz w jednym. Świetna terapia dla antywariatów. Polecam.
