Polska literatura w hiszpańskim stylu
Ocena: 5/5
El Roi
Beata Skrzypczak
Wydawnictwo Lira, Warszawa 2023
Gobelin z tajemnicą, wspomnieniami, smutkiem, ale jednocześnie wdzięcznością
Książka Beaty Skrzypczak „El Roi” to polska literatura w hiszpańskim stylu. Autorka zabiera nas w świat misternie tkanych opowieści. Ujrzymy gobelin z tajemnicą, wspomnieniami, smutkiem, ale jednocześnie wdzięcznością.
Estera, młoda Żydówka, dojrzewa w Nowym Sączu, mieście, które przed wojną było ostoją wielokulturowości. Jakub, ambitny reportażysta szuka tematów poza Polską, a przy okazji znajduje w Urugwaju swoją wielką miłość. Adela siedząc przy szpitalnym łóżku ukochanego wylewa swoje emocje przywołując przeszłość.
Nowy Sącz – miasto, które przed wojną było ostoją wielokulturowości
Jako czytelnik czujemy, że losy bohaterów muszą się połączyć, ale Beata Skrzypczak długo trzyma nas w niepewności i prowadzi poprzez historię pełną ślepych zaułków.
Udany debiut
„El Roi” to udany debiut. Czytając odnosi się wrażenie, że książka długo dojrzewała w umyśle autorki. Ponadto podskórnie można odebrać, że książka jest swoistą autoterapią, zamknięciem etapu rodzinnych traum.
Czy to jest zamknięcie etapu rodzinnych traum?
Beata z wykształcenia jest absolwentką translatoryki hiszpańskiej na Uniwersytecie Śląskim, więc studia i fascynacje literaturą hiszpańską odzwierciedlają się w jej stylu pisania.
Znany czytelnikom zabieg literacki snucia oddzielnych opowieści z perspektywy bohaterów dodaje powieści smaku. Nie możemy spoglądać z perspektywy wszechwiedzącego narratora, ale możemy zaglądać do serca i umysłu każdego z bohaterów.
Kanwa historii rodzinnej
Z drugiej strony Beata nie ukrywa, że powieść powstała na kanwie historii jej rodziny, co dodaje mocy całemu przekazowi. Napięcie, które Skrzypczak nam aplikuje i przyciąga poprzez pokazywanie kolejnych odsłon oraz nowych wątków powoduje, że bardzo trudno zatrzymać się w czytaniu.
Polecam książkę szczególnie na ten czas, gdy w telewizji widzimy z bliska zaogniony konflikt izraelsko-palestyński. Skrzypczak zabierając nas w podróż w przeszłość wrażliwie obnaża jeszcze jedną odsłonę żydowskiego punktu widzenia.
Tajemnica Nowego Sącza
Przy okazji lektury odkryjemy tajemnicę Nowego Sącza, jako nie tylko miasta wielu kultur, ale również doniosłego wkładu mieszkańców w zmianę biegu historii podczas drugiej wojny światowej.
Autorka poprzez sposób narracji nie dosyć, że dostarcza wiedzy, to dodatkowo maluje uniwersalne obrazy. Uzmysławia, że dane zdarzenie może zajść dawno temu, ale emocje, lęki, pragnienia i potrzeby ludzkie są zawsze takie same.
Co najważniejsze, w tej powieści odczuwamy obecnego narratora akcji – El Roia – On widzi i nic przed Nim nie jest się w stanie ukryć.
Polecam książkę jako prezent świąteczny, bo mimo trudnych historii można znaleźć w niej ukrytą nadzieję.
A tym, którzy nigdy nie byli w Nowym Sączu, polecam wycieczkę w tamte rewiry, bo Beata Skrzypczak zarazi was swoją fascynującą opowieścią.
Natomiast ja umawiam się z autorką, by zaprosić ją na stację zmiana i wysłuchać jej historii, bo mam do niej wiele pytań, ale o tym napiszę następnym razem.
Katarzyna Michałowska
