Lato z sałatą – letnie szaleństwo warzywne

Zaczyna się letnie szaleństwo warzywne. Szkoda byłoby nie wykorzystać tego czasu na jedzenie ich we wszelkiego rodzaju sałatkach. Tym bardziej, że w czasie gorących, wakacyjnych dni często nie mamy ochoty na długie gotowanie i ciężkie potrawy, więc sałatki mogą świetnie zaspokoić głód.

Klasykami są już w Polsce sałatka grecka (uwaga! w Grecji do prawdziwej sałatki choriatiki, czyli wiejskiej, nie dodaje się sałaty, paprykę też niekoniecznie w niej znajdziemy) i włoskie caprese z pomidorów, bazylii oraz mozzarelli. Ale przy letniej obfitości warzyw i owoców możliwości jest znacznie więcej.

Sałata na wymiar

Filozofia zrobienia ciekawej sałatki z sałaty jest wg angielskiego guru kulinariów, Jamie’ego Olivera, prosta – wybierz i połącz. Podaje ją w książce Każdy może gotować: wystarczy wybrać składniki z różnych grup, czyli sałata miękka, sałata chrupiąca, zioła, warzywa, ser, posypki. Potem je wymieszać, przyprawić, polać dressingiem i gotowe. Oto kilka propozycji w każdej z tych kategorii:

Sałaty miękkie: zwykła (masłowa), karbowana, dębolistna, roszponka.

Sałaty chrupiące: rzymska, lodowa, cykoria, radicchio.

Zioła: mięta, bazylia, natka pietruszki, rukola, młody szpinak, młode listki botwinki, kiełki.

Warzywa: ogórki, pomidory, marchewka (najlepiej zrobić z niej cienkie paseczki obieraczką), papryka, oliwki, seler naciowy, awokado, rzodkiewki, cebula i in.

Sery: wiórki sera twardego typu parmezan, feta, miękkie sery podpuszczkowe (Koryciński, sery z Wiżajn), mozzarella, sery kozie lub owcze, niebieskie pleśniowe.

Posypki: małe grzanki z pieczywa, cienkie kawałeczki podsmażonego boczku, podprażone chwilę na suchej patelni ziarna słonecznika, dyni, sezamu, a na bogato także podprażone orzeszki piniowe.

Nie trzeba używać składników z każdej grupy, czasem wystarczą 3-4, żeby sałatka była pyszna. Mieszanki sałat, często już rozdrobnionych i umytych, znacznie ułatwiają przygotowanie potrawy, ale latem warto pokusić się o sprawdzenie, co oferuje najbliższy warzywniak i zrobienie wszystkiego samodzielnie ze świeżych, lokalnych produktów. Trzeba tylko pamiętać, żeby po umyciu sałaty dokładnie ją osuszyć w ściereczce kuchennej, na ręczniku papierowym albo, jeśli ktoś posiada, w specjalnej wirówce. Dzięki temu sos lepiej przylgnie do liści.

Rozdrobnioną sałatę, obrane i pokrojone warzywa, listki ziół, pokruszony lub pokrojony w kostkę ser i wybraną posypkę wrzuć do dużej miski i wymieszaj. Polej dressingiem i gotowe.

Najprostszy dressing: wlej do słoika 2 łyżki octu (winnego, jabłkowego, balsamicznego) lub soku z cytryny i 6 łyżek oliwy z pierwszego tłoczenia lub dobrego oleju. Dodaj sól i pieprz, zamknij słoik i mocno potrząśnij. Dla urozmaicenia smaku możesz dodać też pół łyżeczki musztardy i/lub pół łyżeczki miodu, 1/4 posiekanego drobno ząbka czosnku. Dressing dodaj do sałaty tuż przed podaniem. Uważaj tylko, żeby w nim nie utopić sałatki – resztę w słoiku możesz spokojnie przechować w lodówce.

Wykorzystaj różnorodność

Latem stragany zapełnia nie tylko sałata. Poniżej znajdziesz przepisy na sałatki z innych warzyw i nie tylko, dostępnych często cały rok, ale najsmaczniejszych w sezonie wakacyjnym.

Najprostsze pomidory z miętą

• pomidory (mogą być różne odmiany i kolory, w ilości co najmniej jeden duży na osobę, ale im więcej tym lepiej);
• kilka listków świeżej mięty na osobę (można też użyć bazylii, ale połączenie mięty z pomidorami jest naprawdę interesujące);
• ocet balsamiczny lub winny, oliwa, sól i pieprz.

Pomidory pokrój na kawałki wygodne do jedzenia, skrop octem, dodaj oliwę, sól i pieprz. Posyp posiekaną drobno miętą (małe listeczki możesz dać w całości). Jedz z bagietką lub innym rodzajem pieczywa, którym na koniec możesz zebrać pozostały sos.

Sałatka z arbuzem i fetą

przepis ze strony kwestiasmaku.com, dla 2-3 osób

• arbuz schłodzony, ok. 40 kosteczek;
• ser feta (też schłodzony, twardy, najlepiej prawdziwy grecki);
• 4 łyżki posiekanej świeżej mięty;
• 6 łyżek soku z cytryny;
• 2 łyżki miodu.

Z arbuza usuń pestki, włóż do miski, posyp pokruszoną lub pokrojoną w kostki fetą oraz miętą. Polej sokiem z cytryny wymieszanym z miodem. Posyp szczyptą świeżo zmielonego czarnego pieprzu.

Letnia sałatka z kalafiora, pomidorów i jajek

przepis z książki Przepisy Czytelników 2 (wydanej przez magazyn Poradnik Domowy), dla 6-8 osób

• 4 pomidory;
• 8 jajek ugotowanych na twardo;
• kalafior ugotowany w osolonej wodzie;
• czerwona cebula;
• natka pietruszki;
• kilka łyżek majonezu, sól i pieprz.

Pomidory pokrój na ósemki, jajka na ćwiartki. Kalafiora podziel na części podobnej wielkości. Ułóż składniki na półmisku lub dużym talerzu, kładąc na przemian cząstki pomidora, kalafiora i jajek. Na każdą część jajka i kalafiora połóż trochę majonezu (max. 1/2 łyżeczki). Dopraw solą, pieprzem, posyp drobno pokrojoną cebulą i natką pietruszki.

Sałatka Fattoush

przepis z książki Jerozolima Yotam Ottolenghi i Sami Tamimi, dla 6 osób

• 2 czerstwe chlebki naan lub pita (można kupić w dużych marketach, czasem też w Lidlu czy Biedronce, ewentualnie zastąpić czerstwą bagietką, ciabattą; pieczywa ma być ok. 250 g);
• 2 szklanki maślanki;
• 3 duże pomidory pokrojone w kostkę;
• pęczek rzodkiewek pokrojonych w plasterki;
• 3 ogórki gruntowe pokrojone w kostkę;
• 2 drobno posiekane dymki (to taki większy i grubszy szczypiorek z cebulką na końcu);
• 5-6 gałązek świeżej mięty;
• pół pęczka grubo posiekanej natki pietruszki;
• 1 łyżka suszonej mięty (może być herbata miętowa wyjęta z torebki);
• 2 ząbki czosnku przeciśnięte przez praskę lub drobniutko posiekane;
• 3 łyżki soku z cytryny;
• 1/2 łyżeczki świeżo zmielonego pieprzu;
• 1 łyżeczka soli;
• 1/2 łyżki sumaku (to bliskowschodnia przyprawa nadająca potrawom kwaśnego smaku – pomiń, jeśli nie masz).

Chleb porwij na kawałki wielkości kęsa i wrzuć do miski. Zalej je maślanką, a następnie dodaj pozostałe składniki. Dobrze wymieszaj i odstaw na 10-15 minut, żeby smaki się połączyły.

W oryginalnym przepisie można zamiast gotowej maślanki użyć zmieszanego mleka i jogurtu greckiego (pół na pół). Trzeba je co najmniej kilka godzin wcześniej dobrze ubić trzepaczką w misce i zostawić w lodówce, aż na powierzchni pojawią się pęcherzyki. Mieszanina będzie mniej kwaśna niż maślanka ze sklepu.

Jeśli masz świeże pieczywo, podsmaż je chwilę na patelni z odrobiną masła lub oliwy albo podpiecz w piekarniku, tosterze itp.

Sałatka z bobem, pietruszką i fetą

dla 4 osób

• 1 kg bobu;
• pół opakowania sera feta;
• 3-4 łyżki pokrojonej natki pietruszki;
• 1/2 ząbka czosnku (można pominąć);

Sos:

• 1-2 łyżki octu lub soku z cytryny;
• 3-6 łyżek oliwy z oliwek;
• sól i pieprz.

Bób umyj i wrzuć do osolonego wrzątku. Gotuj dokładnie tyle czasu, ile potrzeba, aby jego smak i konsystencja odpowiadała ci najbardziej. Bób gotowany krótko, 3-5 minuty od zagotowania, będzie zielony i chrupki. Im dłużej pozostanie we wrzątku, tym będzie bardziej miękki i mazisty. Pamiętaj, że młody bób gotuje się krócej, ale ten z końca sierpnia czy z września może potrzebować 15-20 minut.

Ugotowany bób przelej obficie zimną wodą. Obierz go, najlepiej, gdy jest jeszcze ciepły (wtedy skórka łatwiej schodzi). Wrzuć do miski, dodaj pietruszkę i rozdrobnioną fetę.

Składniki sosu możesz wymieszać jak w przepisie na dressing albo bezpośrednio polać sałatkę octem i oliwą, doprawić solą i pieprzem.

Mam nadzieję, że lato będzie w tym roku łaskawe i zarzuci nas wielością warzyw i owoców. Poświęćmy więc trochę więcej czasu na przygotowania i eksperymenty smakowe. Dodatkowo pozwoli nam to na uzupełnienie witamin przed nowym rokiem akademickim smaczniej i skuteczniej niż suplementacja.

Małgorzata Serkowska