Wieczne chemikalia wykryte w ubraniach
PFAS, znane jako „wieczne chemikalia”, zostały znalezione w kurtkach i ubraniach sportowych w kilkunastu krajach Europy, Ameryki, Azji i Afryki. Prawie połowa zbadanych próbek zawierała te niebezpieczne substancje, a najczęściej była to niezwykle toksyczna – zakazana m.in. w Unii Europejskiej – substancja PFOA.
Fundacja Kupuj Odpowiedzialnie wzięła udział w testach chemicznych ubrań. Ich wyniki przedstawiamy w raporcie „Toksyny w naszej odzieży. Wieczne chemikalia w kurtkach i odzieży z 13 krajów” opublikowanym w listopadzie 2023 r. przez organizację pozarządową ARNIKA oraz sieć IPEN, do której należy FKO.
Czym są PFAS?
PFAS to szeroka grupa związków per- i polifluoroalkilowych, obejmująca ponad 4700 różnych substancji chemicznych, które wykazują się odpornością m.in. na wodę, tłuszcz oraz brud, dlatego znajdują zastosowanie w bardzo wielu produktach. Bywają określane jak „wieczne chemikalia”, ponieważ charakteryzuje je bardzo duża trwałość, przez co nie ulegają rozkładowi
i akumulują się w organizmach żywych oraz środowisku.
PFAS są wysoce toksyczne
PFAS są wysoce toksyczne. Badania wykazały, że narażenie na kontakt z nimi może wiązać się z poważnymi skutkami zdrowotnymi. Związki te mogą negatywnie wpływać na rozrodczość, rozwój płodu oraz funkcjonowanie hormonów tarczycy, których prawidłowe działanie ma istotne znaczenie np. dla rozwoju mózgu płodu i noworodka.
PFAS mogą też negatywnie oddziaływać na układ odpornościowy oraz potencjalnie zmniejszać skuteczność szczepionek. Ponadto stwierdzono, że ich podwyższony poziom we krwi jest związany ze zwiększonym ryzykiem cięższej infekcji COVID-19.
Wyniki testów chemicznych
Na potrzeby badania przeprowadzonego przez organizację ARNIKA i sieć IPEN zakupiono kurtki oraz inną odzież sprzedawaną jako wodoodporną lub plamoodporną z 13 krajów w Azji (Bangladesz, Indie, Sri Lanka, Tajlandia), Afryce (Kenia), Europie (Niemcy, Czechy, Holandia, Polska, Wielka Brytania, Serbia, Czarnogóra) i Ameryce Północnej (Stany Zjednoczone). Większość kurtek była przeznaczona dla dzieci.
Przetestowano 72 próbki: 56 kurtek i 16 innych ubrań (m.in. t-shirty, spodenki, strój kąpielowy, fartuszek). Badania wykazały obecność PFAS w aż 46 próbkach (64%). 16 kurtek zawierało PFAS na poziomie przekraczającym limity proponowane przez UE.
W 17 kurtkach outdoorowych znaleziono wysoce toksyczny związek PFOA, zakazany w bardzo wielu krajach. Jednocześnie była to najczęściej występująca substancja w badanych ubraniach. W 17 próbkach odzieży wykryto natomiast PFDA – inną substancję podlegającą ograniczeniom na mocy przepisów obowiązujących w UE. W badaniu uwzględniono 2 kurtki kupione w Polsce – obie nie zawierały PFAS.
Chcesz wiedzieć więcej? – https://www.ekonsument.pl/a67336_wieczne_chemikalia_wykryte_w_ubraniach.html