Pozytywny obraz siebie – jak to zrobić?

Gdyby ktoś zapytał mnie kilka lat temu, czy mam pozytywny obraz siebie, odpowiedziałabym, że tak, bo daleko mi było do zakompleksionej osoby z problemami emocjonalnymi. Jednak okazało się, że może być jeszcze lepiej. 

Dziś umiem nie tylko widzieć i doceniać swoje zalety, ale też spoglądać z wyrozumiałością na swoje słabe strony. Co więcej, wiem jaką krytyką się nie przejmować. Przewiduję, co w mojej osobowości spodoba się, a co nie, ludziom, których spotykam. Przez to unikam konfliktów i buduję udane relacje z osobami nawet bardzo odmiennymi ode mnie. Brzmi jak umiejętności przydatne na studiach? Spróbuj zastosować poniższe wskazówki, a jest szansa, że i tobie będzie łatwiej w życiu studenckim i długo potem.

Poznaj i zrozum swój temperament

Wiele testów psychologicznych i osobowościowych pozwala na określenie swoich cech, odkrycie zalet i zdefiniowanie wad. Warto z nich korzystać, by lepiej poznać siebie. Pamiętaj jednak, by po uświadomieniu sobie swoich mocnych i słabych stron, nie poddać się poczuciu bycia lepszym czy gorszym. Nie wartościuj, po prostu poznawaj! Zauważaj zależności między cechami swojego charakteru, a funkcjami, jakie dzięki nim sprawnie wykonujesz. Użyj tej wiedzy do budowania pozytywnego obrazu siebie.

Jeśli czujesz się źle ze swoim usposobieniem, ustal, czy wynika to z twojej wewnętrznej potrzeby doskonalenia się

Jeśli czujesz się źle ze swoim usposobieniem, ustal, czy wynika to z twojej wewnętrznej potrzeby doskonalenia się (wyprowadzają cię z równowagi własne przywary i po prostu chcesz się ich pozbyć, bo wiesz, że stać cię na więcej), czy też z tego, że wpojono ci poczucie ułomności, bo nie spełniasz czyichś oczekiwań. W tym drugim wypadku, o którym coś wiem, twoja samoocena powinna poprawić się, gdy zrozumiesz, że każda cecha charakteru danej jednostki (nawet ta często krytykowana) ma swoją rację bytu, bo tworzy unikalny temperament i skłania do konkretnych zachowań, do których nie są zdolne inne osoby. Weźmy na przykład chaotyczność, powolność i lekkomyślność – cechy, które na pierwszy rzut oka są wadami. Można na nie spojrzeć w inny sposób.

Chaotyczni cholerycy nie zwracają uwagi na to, że w dążeniu do wyznaczonego celu zostawiają po sobie rozgardiasz, ale trzeba im to wybaczyć, bo takie podejście pozwala im na podejmowanie trafnych decyzji w krótkim czasie. Warto to docenić i nie wymagać, by się całkiem zmienili, co najwyżej poprosić, by nie przekraczali naszych granic wyrozumiałości.

Powolność charakteryzuje flegmatyków. Lubią oni przemyślane działania. Ich tempo może irytować postronne osoby, ale rezultaty ich pracy zazwyczaj zasługują na uznanie pod względem dokładności i staranności.

Lekkomyślność może cechować sangwiników. Chociaż nie jest to pozytywna cecha, bez niej nie byłoby spontanicznych akcji, emocjonujących historii i ludzi rozkręcających zabawę. Byłoby nudno.

Zrozum, że nie musisz wypowiadać wojny swojemu temperamentowi i nie musisz czuć się gorszym od tych, którzy nie mają twoich wad (mają za to swoje). Pamiętaj, że cechy, które jedni uważają za ułomności, innym wydadzą się neutralne, a jeszcze inni będą je w tobie doceniać. W tej ostatniej grupie znajdą się ludzie, dla których działanie na wysokich obrotach, perfekcjonizm czy nieomylność bywają męczące i chętnie odpoczywają w towarzystwie osób o odmiennym usposobieniu.

Nie daj się niekonstruktywnej krytyce! Jesteś wartościową osobą

Zauważaj zależności między cechami swojego temperamentu, a osobowością otaczających cię osób.

Umiejętność rozsądnej interpretacji czyichś zachowań względem ciebie pomoże ci budować zdrowy obraz siebie

Umiejętność rozsądnej interpretacji czyichś zachowań względem ciebie pomoże ci budować zdrowy obraz siebie. Słysząc uwagę typu: Z tobą się nie da wytrzymać! nie musisz zakładać, że jesteś beznadziejny, gorszy i coś z tobą nie tak. Spójrz raczej na tę krytykę przez pryzmat różnic w charakterze: ta opinia pewnie wyszła od osoby porywczej i niecierpliwej, podczas gdy ty jesteś dokładny i stonowany (analogicznie postępuj przy innych docinkach). Właśnie te różnice utrudniają wam współpracę. Nie powinno to obniżać twojego poczucia wartości – nikt tu nie jest gorszy czy lepszy, a jedynie innej natury. Kilka osób może mieć trudność w dostosowaniu się do twojego tempa i technik pracy, ale są zadania, w których poproszą cię o pomoc, bo będą potrzebowali kogoś właśnie takiego, jak ty.

Zwróć uwagę w ilu sytuacjach cechy, które wydają się utrudniać ci życie i które czasem ktoś ci wytyka, okazują się przydatne a nawet cenne

Zwróć uwagę w ilu sytuacjach cechy, które wydają się utrudniać ci życie i które czasem ktoś ci wytyka, okazują się przydatne a nawet cenne. Uświadom sobie i innym, że może nie jesteś stworzony do pracy w zespole, działania w pośpiechu, przeprowadzania drobiazgowej analizy sytuacji, planowania działań z dużym wyprzedzeniem itd., za to można na ciebie liczyć, gdy trzeba coś zrobić w pojedynkę, poświęcić na coś dużo czasu i cierpliwości, czy działać spontanicznie. I już nie wpadaj w kompleksy, kiedy siostra traktuje cię jak niedojdę, bo to, co ty robisz w godzinę, ona zrobi w pięć minut, lub kiedy twój idealnie poukładany współlokator patrzy z dezaprobatą na twój nieogarnięty kąt, czy dlatego, że zamiast spełniać oczekiwania taty – mistrza rozważnego planowania, irytujesz go swoją nieprzewidywalnością. Zrozum, że ich ocena jest mocno subiektywna i że nie musisz dorównywać ich standardom, bo masz własną, wartościową osobowość.

Czerp korzyści z porównań

Nie określaj siebie lepszym czy gorszym od innych, bo nie daje to kompletnej informacji o tobie. Przecież nie jesteś lepszy/gorszy od Iksińskiego we wszystkim. Może masz lepszy kontakt z rówieśnikami, lepsze osiągnięcia w nauce języków obcych czy lepsze zarobki. Takich porównań nie sposób uniknąć. Skoro już musisz wpaść w ich wir, czerp z nich korzyści!

Nie traktuj z góry osób o mniejszych umiejętnościach w jakiejś dziedzinie i nie unikaj osób o zupełnie odmiennym temperamencie

Nie traktuj z góry osób o mniejszych umiejętnościach w jakiejś dziedzinie i nie unikaj osób o zupełnie odmiennym temperamencie, nie obniżaj ich poczucia wartości ogólnikowymi stwierdzeniami typu wolę to zrobić sam niż z tobą, a raczej precyzuj, co konkretnie przeszkadza ci w ich zachowaniu. Zawsze szukaj w nich cech, które cenisz i zauważaj zalety! Korzystaj z konfrontacji z takimi osobami, by ćwiczyć umiejętność określania różnic charakterów i wynikających z nich nieporozumień. Z czasem może się okazać, że staniesz się osobą mniej konfliktową, wyrozumiałą i otwartą (jeśli taki nie jesteś). Jednocześnie pozwól sobie na obiektywne stwierdzenie: to wychodzi mi lepiej i kiedy trzeba, nie wahaj się wypowiedzieć tego na głos.

Porównując się z osobami, które przewyższają twoje osiągnięcia, nie czuj kompleksów

Z kolei porównując się z osobami, które przewyższają twoje osiągnięcia, nie czuj kompleksów. Nie miej sobie za złe, że ktoś inny ma lepsze oceny, zwłaszcza że ocena to rzecz względna! Jeśli masz ochotę osiągać podobne rezultaty, ucz się naśladować efektywne zachowania tej osoby (dobre notatki, techniki mnemotechniczne, obecność na zajęciach czy negocjacje ocen z wykładowcami). Nie daj sobie wmówić, że znaczysz mniej, bo na przykład nie zdałeś egzaminu. Jeśli jakiekolwiek porównania mają być dla ciebie toksyczne, to pozwól sobie na egocentryzm. Buduj zdrowy obraz siebie, będąc świadomym tego, że ludzie zranią cię czasem bezwiednie, ale największą krzywdę możesz wyrządzić sobie sam, nie akceptując bądź nie rozumiejąc swojej unikatowej i wartościowej osobowości.

Mam nadzieję, że kiedy już określisz swój i poznasz inne temperamenty (polecam książkę Florence Littauer Osobowość Plus) – tak jak ja – zaczniesz się uśmiechać na wspomnienie cech, które kiedyś wywoływały u ciebie poczucie niższości. Warto jest budować zdrowy obraz siebie: wiedzieć do czego zostaliśmy stworzeni, a do czego nie. Zapewnia to równowagę emocjonalną, zadowolenie z życia i dobre relacje z innymi ludźmi, więc nie daj się zwariować w tym świecie pełnym porównań, czerp z nich korzyści i zachwycaj się różnorodnością.

(Anna Majchrzak)