Bartosz Wróblewski – Jordania
TRIO 2011
4/5
XX wiek wprowadził na Bliskim Wschodzie model budowania państw, w których podstawą powinna być wspólnota ludzi ona płaszczyźnie „etnicznej, gospodarczej, politycznej, kulturowej i społecznej”. Naród. Choć geograficznie bliskie Europie, społeczeństwo tego regionu w swojej długiej historii kształtowały się pod wpływem innych czynników, niż to miało miejsce na Starym Kontynencie, wytwarzając zupełnie inne wzorce. Narzucone w minionym stuleciu granice państw z reguły wynikają z decyzji ówczesnych mocarstw europejskich. Do państw, które zostały tak wydzielone, należy m.in. Jordania, której dwudziestowieczną historię przedstawia w swojej pracy Bartosz Wróblewski.
Gdyby mówić ściśle o państwie istniejącym pod tą nazwą, autor mógłby ograniczyć się jedynie do wydarzeń od roku 1949/1950, kiedy to w dokumentach międzynarodowych nazwę „Transjordania” zamieniono na „Jordania”. Jednak spojrzenie historyczne wymaga głębszego spojrzenia w przeszłość, tak więc praca ponad 20 stron poświęca na niezbędny zarys tego, co przed I wojną światową działo się na ziemiach późniejszej Jordanii. Następnie przedstawione są wydarzenia, które doprowadziły najpierw do wydzielenia przez administrację brytyjską odrębnej jednostki terytorialnej, aż po ukształtowanie państwa, a wraz z nim monarchii Haszymidów jako jego przywódców. Fakty i komentarze dotyczące sytuacji zewnętrznej i wewnętrznej, obejmujące okres aż do 2011 roku pozwalają zrozumieć rolę, a co ważniejsze, model funkcjonowania i skomplikowanych zależności kraju, który nie posiada ani strategicznych zasobów naturalnych, ani rozległych terenów rolniczych, ani szerokiej gamy potencjalnych obiektów turystycznych ani szczególnej, wyjątkowej tradycji historycznej. A więc co stało się fundamentem do zaistnienia tego pustynnego, niewielkiego państwa? Tego czytelnik dowie się z pracy Bartosza Wróblewskiego.
Póki co jest to jedna z niewielu publikacji skupiających się wyłącznie na kwestii tego państwa, choć informacje o nim można znaleźć w pracach dotyczących innych bliskowschodnich państw. Zamieszczone w tekście mapy, na końcu kalendarium i indeks osób (wraz z odsyłaczami) w pewien sposób spełniają warunki założenia wydawniczego, czyli bycia podręcznikiem akademickim. Jednak brakuje indeksu bibliograficznego, który zastąpiono przez „wskazówki bibliograficzne”. Choć zawiera spis prac dotyczących omawianej tematyki, autor nie zdradza, czy Jordania powstała w oparciu o te teksty, czy nie.
Seria Historia państw świata XX i XXi wieku wydawnictwo TRIO przyzwyczaiła do charakterystycznych okładek w barwie czarno-białej (białe tło z czarnym tekstem lub czarne tło z białym tekstem), jak również do słabej jakości zdjęć. Te ostatnie, z powodu małego rozmiaru i druku w odcieniach szarości są niewyraźne i zwłaszcza w wypadku widok na rozległy obszaru drażnią czytelnika. Takie zdjęcie znajduje się np. na stronie 191, z podpisem „Współczesna zabudowa w Zarce”. Zdecydowanie ciekawsze byłoby dołączenia zdjęć kolorowych na innym papierze w wybranym miejscu książki. Czytelnikom zwracającym uwagę na szczegóły techniczne mogą też przeszkadzać dosyć częste literówki, natomiast dbającym o styl liczne w tekście powtórzenia.
Niemniej, pracę chętnie przeczyta każdy, którego dobrowolnie interesuje sytuacja na Bliskim Wschodzie. Pozostaje żywić nadzieję, że wkrótce wszyscy znów nie będziemy nią przymusowo zainteresowani.
